Passports, please!

In de afgelopen 3,5 maand zijn we elf keer een landsgrens gepasseerd. Soms ging dat ongemerkt, soms moeizaam en soms was het bijzonder. We lichten in dit blog een paar memorabele grensovergangen uit én vertellen over onze eerstvolgende grensovergang. Een tipje van de sluier: dit is een andere dan gepland als gevolg van het coronavirus.

Rusland-China: per trein
Deze grensovergang was een lange: we deden er ruim zes uur over. Eerst moesten we drie uur de trein uit bij de Russische grens zodat het Russische onderstel van de trein vervangen kon worden voor een stel wielen op Chinese spoorbreedte. Waarom daar drie uur voor nodig is, was onduidelijk, maar bij grensovergangen blijken wel meer dingen onduidelijk te zijn, weten we inmiddels. Ook communicatie blijft vaak achterwege rond de grens, zo hebben we ervaren.

Op het station in Rusland en het bijbehorende dorpje was niks te doen dus na een korte wandeling hebben we maar gewoon zitten wachten in de wachtruimte met de tien andere westerse reizigers uit de verder lege trein.

Toen we de trein weer in mochten, kwamen de douaniers binnen om onze tassen te controleren, paspoorten te stempelen en ons kritisch van top tot teen te bestuderen. Nadat iedereen was goedgekeurd, reed de trein stapvoets verder door het niemandsland tussen Rusland en China.

In China aangekomen wachtte ons weer een stop van zo'n drie uur. Iedereen uit onze wagon moest de trein uit en als groep werden we richting de immigration office geleid voor de paspoortstempels en bagagecheck. Draaide je je om of wilde je de andere kant oplopen om een kijkje te nemen aan de andere kant van het perron, dan werd je meteen teruggefloten door een geüniformeerde Chinees met een fluitje.

Na de controles werden we terug de trein in geleid, waar de douaniers nog een keer onze bagage en coupés kwamen controleren. Om onduidelijke redenen stonden we daarna nog een tijd stil. Wij hadden daar verder geen last van want het was inmiddels bedtijd en dus waren we lekker gaan slapen.

Vietnam-Laos: per bus en te voet
Vanuit Vietnam reisden we in een ruk door naar het uiterste zuiden van Thailand. Het eerste gedeelte van deze driedaagse reis, van de Vietnamese hoofdstad Hanoi naar de Laotiaanse hoofdstad Vientiane, volbrachten we per bus omdat Laos geen spoorwegnetwerk heeft.

De busrit zou bijna 24 uur duren. Best lang, maar de slaapbus was van alle gemakken voorzien: drie rijen met stapelbedden, een toilet, airconditioning. De bedden waren smal, maar konden vrijwel helemaal plat. Toch comfortabeler dan een stoel die maar een klein beetje naar achteren kan.

De bus was overbooked waardoor niet iedereen een eigen bed had. Zo'n tien passagiers werden in het gangpad gezet, waar ze half zittend, half liggend de nacht doorbrachten. Ze leken dat niet abnormaal te vinden want accepteerden hun lot zonder morren. Ook de bagage paste niet onderin de bus en daarom werd het toilet volgestouwd met koffers. Daar konden we dus geen gebruik meer van maken... Wij hadden (gelukkig!) een eigen bed en konden dan ook heerlijk slapen.

Tegen de avond kwam een van de buschauffeurs langs met een plastic zak. Hij bleek alle paspoorten in te zamelen voor de grensovergang. Die zouden daar in een keer gestempeld worden. Ons paspoort wilde hij niet hebben. Blijkbaar moesten wij ons als buitenlanders persoonlijk melden bij het immigration office.

Om 3 uur 's nachts kwamen we aan bij de grens. Die ging pas om 7 uur open dus bleven we nog een paar uur voor de slagboom wachten. Konden de buschauffeurs ook nog een paar uur slaap pakken. Rond half 7 stapte iedereen de bus uit om te toiletteren, tanden te poetsen, op te frissen en te ontbijten bij het eetkraampje langs de weg. Tegen 7 uur liepen de douanebeambten, die ook hadden zitten ontbijten, naar hun werkplek.

Het was compleet onduidelijk naar welk van de gebouwen wij toe moesten om ons paspoort te laten stempelen. Op goed geluk liepen we er een binnen en daar vonden we de balie voor buitenlanders. We kregen onze Vietnamese exit stamp, liepen naar buiten, gingen de slagboom door en legden te voet de paar honderd meter niemandsland af naar het immigration office van Laos.

Daar aangekomen gingen we op zoek naar de pinautomaat waarvan we hadden gelezen dat die er zou zijn, om Laotiaanse kip te kunnen pinnen voor ons visa-on-arrival voor Laos. Net als de Vietnamese douane bestond de Laotiaanse douane uit een paar gebouwtjes en slagbomen. Zoekend naar de pinautomaat passeerden we zonder problemen de slagbomen en kwamen we op Laotiaans grondgebied uit. Als we hadden gewild, hadden we zo het land in kunnen lopen.

De pinautomaat bleek er uiteindelijk niet te zijn. Een geldwisselkantoor was er wel. We wisselden de Chinese yuans die we gelukkig nog over hadden in, betaalden ons visum en lieten ons paspoort stempelen. Vervolgens liepen we naar de bus die in de tussentijd ook de grens was gepasseerd en vervolgden we onze reis naar Vientiane.

Laos-Thailand: per trein
Vientiane ligt tegen de grens met Thailand aan. De grens wordt gevormd door een rivier. De Friendship Bridge, een tweebaansweg, verbindt Laos en Thailand met elkaar. De meest gangbare en snelle manier om de grens te passeren is per auto/taxi. Wij kozen er echter voor om de trein te nemen naar het Thaise grensstation. Een toeristisch, maar bijzonder ritje van maar 15 minuten.

We kregen, binnen een halve dag na aankomst in Laos, onze exit stamp en stapten de trein in. De trein was voor driekwart leeg en reed in slakkengang de brug over. Aan beide kanten van de brug wapperden Thaise en Laotiaanse vlaggen. De zon zakte langzaam achter de horizon. Omdat de rails midden op de weg liggen, was de brug afgesloten voor het autoverkeer. Auto's en motoren stonden netjes te wachten totdat de trein de brug over was en de douanebeamte de slagboom weer opende. Bij het Thaise grensstation aangekomen, lieten we ons paspoort stempelen en stapten we in de nachttrein die ons in één nacht naar Bangkok zou brengen.

Thailand-Maleisië: per boot
Na een heerlijk ontspannen week op twee Thaise eilanden (wandelen, zwemmen, snorkelen, kanoën, lezen) reisden we, via Maleisië, door naar Singapore. De grens van Thailand naar Maleisië passeerden we over zee. Vanaf het Thaise eiland Koh Lipe vertrokken we per boot naar het Maleise eiland Langkawi, waarvandaan we direct doorgingen naar het Maleise vasteland. 

Voordat we op Koh Lipe de boot in konden stappen, werden we langs het Thaise immigration office geleid waar we ons paspoort moesten inleveren. Waar en wanneer we het terug zouden krijgen: geen idee. Maar we vertrouwden erop dat het goed zou komen.

Eenmaal geïnstalleerd op de boot wilde Bouke, nieuwsgierig als hij altijd is, de boot verkennen. Hij trok een willekeurige deur open en keek recht in het gezicht van drie bootmannen, die op de grond zaten met een berg paspoorten om zich heen.

Even later kwamen deze mannen naar buiten met de paspoorten netjes in stapels gegroepeerd. 'Italian passports!', 'Danish passports!', 'US passports!', riepen ze. Wij kregen zeven Nederlandse paspoorten in handen gedrukt toen we onze vinger opstaken bij de kreet 'Dutch passports!'. We pikten onze eigen paspoorten eruit en gingen op zoek naar de andere Nederlandse passagiers. Niet zo moeilijk, want Nederlands zijn altijd van verre te herkennen. Met onze gestempelde paspoorten konden we onze bootreis vervolgen.

Maleisië-Singapore: te voet
Vanuit Singapore gingen we terug Maleisië in. Op de heenweg hadden we de bus genomen; op de terugweg wilden we graag de trein nemen die rijdt tussen de Singaporese en Maleise grensposten. Opnieuw een ritje van maar 15 minuten.

Bij de Singaporese grens aangekomen werden we echter meteen de douane door geleid en na de douane was er nergens een bordje naar het station te bekennen. Vreemd genoeg zagen we ook nergens rails liggen. We liepen verder, kwamen nog langs het busstation en liepen toen tegen een bordje aan dat een looproute naar Maleisië aangaf. Jammer van de trein, maar lopend de grens over leek ons een prima alternatief.

De route voert over de brug die Singapore verbindt met Maleisië en is ongeveer een kilometer lang. We gingen vol goede moed van start, maar halverwege de brug stond er midden op het voetpad ineens een bord: 'verboden te lopen'. En tien meter verderop hield het voetpad ineens daadwerkelijk op. Alsof hier het Maleise deel van de brug begon en Maleisië een voetpad geen goed idee vond.

Omdat we al halverwege waren, besloten we toch door te lopen. Het vervolg van de voettocht was niet zo comfortabel. We liepen op een autoweg zonder vluchtstrook, zoveel mogelijk tegen de zijkant van de weg aangedrukt, met voorbijrazende auto's, scooters, bussen en vrachtwagens. Het was ook nog eens snikheet en we liepen in de volle zon. We hadden half verwacht van de weg te worden geplukt door de Maleise douane en vermanend te worden toegesproken over hoe gevaarlijk het wel niet was wat we deden. Dit was echter niet het geval en uiteindelijk kwamen we, verhit maar ongedeerd, uit bij het immigration office, waar we ons stempel kregen alsof we niet zojuist illegaal over de weg hadden gelopen. 

We vonden dit keer met gemak het treinstation waar we een ticket kochten voor de slaaptrein naar het noorden van Maleisië. Er gingen ook treinen terug naar Singapore, dus aan de Singaporese kant moét wel een treinstation zijn. Wij weten alleen nog steeds niet waar...

Het vervolg
We hadden gehoopt op nog een paar (bijzondere) grensovergangen in zuidoost-Azië, maar helaas zit dat er niet meer in. Ons oorspronkelijke plan was om via Thailand, Cambodja en Vietnam terug naar China te gaan, een maand door China te reizen en via het westen Kazachstan in te reizen. Maar vanwege het coronavirus zijn veel Chinese treinen geannuleerd en veel attracties en natuurgebieden gesloten. Rondreizen door China was dus uitgesloten.

Tijd voor plan B: vanuit Vietnam rechtstreeks naar Shanghai reizen en daar, jawel, de boot nemen naar Japan! Want er blijkt zowaar één keer per week een boot te varen naar Osaka. Helaas was onze vreugde over dit nieuwe plan van korte duur want eergisteren ontdekten we dat Vietnam de grens met China heeft dichtgegooid en dat ook de ferry naar Japan voor onbepaalde tijd niet meer vaart.

Dat betekent tijd voor plan C en dit plan houdt in dat we moeten vliegen. Snik. Ik had zo gehoopt dat we konden zeggen dat we de hele reis niet met het vliegtuig hadden gehoeven... Maar het is niet anders. We hebben ons best gedaan en het loopt door overmacht anders dan we willen.

Toch is Plan C er wel één waar we naar uitkijken, want we gaan alsnog naar Japan. Donderdagnacht pakken we het vliegtuig vanuit Kuala Lumpur naar Tokyo en gaan we zes weken rondreizen door Japan. Onze precieze plan staat nog niet vast (en uit ervaring weten we dat onze plannen continu veranderen) maar we hebben in ieder geval al een zen retreat geboekt voor twee weken en Bouke wil een paar dagen skiën in de goede poedersneeuw waar Japan bekend om staat. Na Japan nemen we de veerboot naar Zuid-Korea om daarna via Vladivostok weer op de Transsiberie Express te stappen.

Het voelt raar om zo plotseling weg te gaan uit zuidoost-Azië. Tot nu toe gingen alle veranderingen geleidelijk. Passeer je een landsgrens met de trein en bus, dan verandert het landschap niet plotsklaps, is het eten niet ineens heel anders en zien de mensen er niet plotseling heel anders uit. Straks zitten we een paar uur in een vliegtuig en bevinden we ons wel ineens in een compleet andere cultuur. Dat idee is even wennen. Ook zijn de visa die we al hadden aangevraagd voor Cambodja, Vietnam en China nu weggegooid geld. Maar goed, ongetwijfeld krijgen we er andere leuke ervaringen voor in de plaats!

Voor de laatste keer vanuit zuidoost-Azië: liefs van Iris en Bouke

Ziehier voor de foto's behorende bij dit verhaal