100% mentally ill

Dit keer geen blog van mij (Bouke) over China, tai chi en taoisme, maar over Japan, zen en boeddhisme. Na de positieve reacties op mijn vorige blog durfde ik het aan om nogmaals de pen ter hand te nemen. De schrijfkwaliteiten van Iris zal ik nooit halen, maar hopelijk is het wel een boeiend verhaal ;)

Aan het begin van ons twee weken durende verblijf in de Japanse zen retreat kregen we van monnik Jiho een dagschema in de hand gedrukt. Ideaal, dachten we, want dat geeft structuur aan de dag. Maar toch schrijf ik dit keer geen blog aan de hand van dit schema. Waarom niet? Omdat elke dag vol verrassingen zat en er van een schema nauwelijks sprake was.

Jiho kwam vaak de keuken binnen gelopen met de mededeling dat we over 5 minuten zouden vertrekken voor een tripje met de auto. Hij houdt er namelijk van om vol gas rond te scheuren in zijn Mazda: naar de supermarkt, de onsen, de autogarage, de biologische markt, een toeristisch atractie of het all you can eat lunchbuffet. Soms ging hij ook zonder ons op pad, bijvoorbeeld voor het begeleiden van een begrafenisceremonie. Dan hadden wij lekker een dagje zonder plannen. Totaal anders dan we het ons hadden voorgesteld. Zo konden we het leven met de dag goed in de praktijk brengen ;)

Toch hadden we elke dag wel een aantal vaste momenten. Om 5 uur 's ochtends ging de wekker en om half 6 zaten we klaar in de tempel om een half uur te luisteren naar het chanten van Jiho en om daarna een uur in stilte te mediteren. Daarna begon de dag met het Japanse nieuws onder het genot van een kop thee en, zoals in het schema stond, 'no breakfast'. De rest van de dag brachten we door met werken in de moestuin, een verrassingstripje, koken en vooral heel veel tijd om lekker te chillen in de tuin. Tijd genoeg dus om mijn tai chi bij te houden of een lekkere wandeling te maken. Het zijn een enorm ontspannen twee weken geweest.

Jiho is een boeddhistische monnik in hart en nieren maar vooral ook een grappenmaker. Er zijn twee thema’s waar Jiho het meest gek op is en dat zijn 'weinig eten' en 'mentally ill'. Dat laatste geldt volgens Jiho voor minstens 90% van de Amerikanen.

Weinig eten
Honger is gezond! 80% van alle ziektes komt door te veel eten, iets dat we bijna allemaal doen. De makkelijkste manier om minder te eten is door te vasten: we slaan het ontbijt gewoon over want dan zitten we gelijk al op 70% van wat we normaal binnenkrijgen. Zo geven we ons verteringsstelsel de tijd om op te ruimen en uit te rusten.

Het motto van Jiho is 'enjoy hunger' want een knorrende maag kan je zien als training, net zoals een workout een training is voor je spieren en het oplossen van een puzzel een training voor je hersenen. We eten onze maaltijden binnen een tijdsbestek van 6 uur. Voor de lunch en na het avondeten ook geen gesnack meer. Eigenlijk zou alleen ontbijten en lunchen nog beter zijn maar dat is praktisch lastiger.

Voor een grondige work-out en schoonmaak van mijn darmen heb ik samen met Jiho nog een hele dag gevast, gevolgd door een darmspoeling. Dit is iets wat ik maandelijks wil gaan doen. Vind je dit interessant dan vind je hier en hier nog twee leuke filmpjes.

Met alleen minder eten kom je er natuurlijk niet, want wát je eet moet wel gezond zijn. Eigenlijk werkt het heel simpel: al het eten is te verdelen in 'poison' en 'niet-poison'. Onder het laatste vallen natuurlijke seizoensproducten. Deze zijn essentieel. Idealiter haal je ze rechtstreeks uit het bos, van het strand of uit de eigen moestuin. Het lijstje poison is een stuk langer: bespoten en met fertilizer gegroeide groenten, koffie, thee met cafeïne, alcohol, vlees, vis, eieren, olie, kaas, alles gemaakt in de fabriek… Vooral de negatieve impact op je gezondheid van verwerkte producten met toegevoegde troep valt niet te onderschatten.

Dit betekent overigens niet dat Jiho deze producten niet meer neemt. Met een lach op zijn gezicht drinkt hij een biertje, een Japanse wiskey of een kopje koffie en eet hij een worstje, een stuk chocolade of een rijstekoekje. This keeps your stomach awake. En genieten is ook belangrijk. De tip is natuurlijk wel om te genieten met mate en om 'poison' alleen op een volle maag in te nemen. Ow, voor ik het vergeet: ook licht beschimmelde producten zijn prima om af en toe te eten omdat ze zorgen voor extra weerstand.

Al met al hebben we heerlijk gegeten. Vaak veel kleine gerechtjes tegelijk, zoals tofu met geraspte gember, daikon, goma (gebakken sesamzaadjes) en soja saus; zelfgemaakte noodles; groenten met een sumiso-sausje; misosoep; en niet te vergeten de door Iris gemaakte apple crumble. Het leuke is dat we altijd mee hielpen koken dus we kunnen deze gerechten nu ook zelf maken!

Mentally ill
Mentally ill, dat ben je als je niet mindfull kan zijn, niet kan geven zonder iets terug te verwachten, niet om de ander geeft en niet ongehecht bent. Jiho was een groot voorbeeld van hoe het wél moet. Het was dus heel bijzonder om twee weken in zijn leven mee te doen. Zijn huis zat vast aan de boeddhistische tempel. Beiden spelen een belangrijke rol in het dorpje Saganoseki. Er kwamen regelmatig mensen over de vloer voor een tempelbezoek, de begraafplaats, een kopje thee of om te vergaderen.

De grootste aanpassing in vergelijking met het hotelleven van de maanden ervoor, was het opstaan om 5 uur en dan 1,5 uur mediteren. Ja, inmiddels kunnen we 1,5 uur achter elkaar doodstil in de kleermakerszit zitten, maar ik moet eerlijk toegeven dat het af en toe nog wel een beetje piept en kraakt ;) Mediteren is echt voor iedereen aan te raden en zou eigenlijk net zo actief gepromoot moeten worden als sporten voor een gezonde levensstlijl. Wat brengt mediteren dan? Een ontspannen lijf, minder snel stress, stilte in je hoofd, bewustzijn van wat er om je heen gebeurt, controle over je gedachten…

Het boeddhisme werd niet actief besproken tijdens ons verblijf. De zen manier van leren is namelijk gewoon meedoen. Op deze manier zat het boeddhisme natuurlijk wel enorm in de dag verweven en kan iedereen leren op zijn eigen tempo. Iris en ik zijn er veel mee bezig geweest. Zo stond de hele kast vol met boeken en hebben we geleerd over het eightfold path van het boeddhisme: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort en right concentration. Daar zijn een berg aan wijze lessen uit te halen die we gelijk in de praktijk toegepast konden zien worden door Jiho. En ook al een beetje door onszelf. Althans, dat hopen we.

Wat zijn dan die wijze lessen die we van Jiho hebben geleerd?

• Groente eet je het best uit eigen tuin, maar in ieder geval biologisch
• Af en toe een beetje 'poison' houdt het leven leuk en is goed voor de maag
• Heb je last van je ogen (irritatie, ontsteking) druppel er een klein beetje van je eigen plas in
• Kauwen, kauwen, kauwen: minstens 50 keer!!

En welke wijze lessen hebben wij Jiho bijgebracht? Het antwoord: organiseren en minimaliseren :) De eerste week hebben we elke ochtend minstens een uur besteed aan opruimen en wegdoen want wat heeft Jiho een hoeveelheid spullen. Dit ging overigens heel soepel. Hij liet ons lekker onze gang gaan en had geen moeite met wegdoen. Heerlijk ongehecht dus.

Vervolgreis
Voordat ik weer op mijn donder krijg dat ik niet laat weten wat de vervolgplannen zijn, vertel ik hier nog even ons globale plan. Voor zover het mogelijk het is een plan te maken met de coronagekte. We zijn inmiddels beland op een boomhutcamping waar we in ieder geval twee weken zullen blijven. In ruil voor halve dagen houthakken, stoelen maken, ramen lappen, grasmaaien en andere klussen mogen we hier gratis overnachten. De rest van de dag besteden we aan plannenmakerij. Groot nieuws namelijk, want Iris gaat een blogwebsite starten over zero waste, minimaliseren en tiny houses. En ik ben bezig met ons tiny house, waar we hopelijk tegen het eind van het jaar al in gaan wonen!

Daarna moeten we het nog even zien maar waarschijnlijk blijven we tot het einde van onze reis in Japan aangezien landgrenzen een beetje een dingetje zijn op dit moment. De Okinawa eilanden lijken ons nog erg leuk om te bezoeken! Bereikbaar per boot, dus dat is ideaal. Uiteindelijk ziet het er wel naar uit dat we voor de terugreis nog een keer in het vliegtuig moeten gaan stappen :( Dat is weer erg jammer, maar het is nu even niet anders.